مقابله با اختلافات زناشویی

 

وقتی نزدیکان ما کاری را انجام می دهند که دلخواه ما نیست یا از انجام کارهای دلخواه ما امتناع می کنند، با آن ها تعارض و اختلاف پیدا می کنیم. می توانید بیاموزید که چگونه از طریق تغییر ارزیابی های خود، با تعارضات در روابط مقابله کنیم. شما می توانید با افزایش انعطاف پذیری و توسعه ی انتخاب های خود، اثربخشی تان را در روابط بین فردی افزایش دهید. 

مسئولیت پذیری فعالانه

   وقتی در روابط بین فردی دچار تعارض می شوید باید به طور فعالانه مسئولیت یافتن راه حل آن را بر عهده بگیرید. یکی از راه های خوب برای پذیرش فعالانه مسئولیت در یک رابطه، همدلی است. سه نوع همدلی در ایجاد حس نزدیکی در یک رابطه مهم است: درک دیدگاه فرد، توجه همدلانه و همدردی. درک دیدگاه فرد یعنی تلاش برای نگریستن به مسایل از دید همسر. توجه همدلانه یعنی توجه خالصانه و صادقانه به احساسات همسر. همدردی یعنی خود را به جای همسر خود گذاشتن و تجربه کردن همان احساسات و هیجاناتی که او تجربه می کند. وقتی هر دو طرف در یک رابطه فعالانه مسئولیت ابراز این نوع همدلی ها را بپذیرند، رضایتمندی آن ها از رابطه افزایش می یابد.

ارزیابی انتظارات

به طور معمول زمانی در رابطه تعارض ایجاد می شود که فرد مقابل کاری منفی انجام دهد یا عمل مثبت را نادیده بگیرد. واکنش شما نسبت به این وضعیت متأثر از انتظاراتی است که از طرف مقابل خود دارید. گاهی انتظارات ما ناشی از تفکرات غیرواقع بینانه است. به عبارات زیر توجه کنید:

- وجود اختلاف و تضاد در روابط زناشویی مخرب است.
- همسرم باید همیشه از چگونگی احساسات من آگاه باشد.
- همسر من هرگز تغییر نخواهد کرد. 
- همسرم باید همیشه نیازهای جنسی من را ارضا کند.
- همسرم نیازهای مشابه من را ندارد.

این باورها گرچه در ظاهر خوبند ولی واقع بینانه نیستند. کسانی که دارای چنین باورهایی هستند به دشواری می توانند رفتارهای منفی همسران خود را بپذیرند. آن ها معمولاً به شیوه منفی، توأم با خصومت و طرد کردن واکنش نشان می دادند. بنابراین انتظارات واقع بینانه تری مانند موارد زیر در مقایسه با انتظارات غیرواقع بینانه فوق، به روابط زناشویی رضایت بخش تری منجر می شود.

- در روابط زناشویی اختلاف و تضادهایی پیش می آید.
- همسرم نمی تواند ذهن من را بخواند.
- اگر با همسرم گفتگو کنم می توانم او را تغییر دهم.
- رابطه جنسی موضوعی است که هر دو طرف در روابط زناشویی باید برای بهبود آن تلاش کنند. 
- افراد در یک رابطه، غالباً نیازهای مشابهی دارند.
موضوعی که با انتظارات واقع بینانه ارتباط تنگاتنگی دارد این است که چگونه افراد، رفتارهای مطلوب و نامطلوب یکدیگر را در نظر می گیرند. زوج هایی که از روابط زناشویی خود ناراضی هستند، مهم ترین رفتارهای نامطلوب طرف مقابل خود را این موارد ذکر می کنند: انتقادگر بودن، سرد بودن، کمک نکردن در کارهای خانه و حامی نبودن. آن ها اغلب این رفتارها را به صورت زیر توجیه می کنند:

- رفتار همسرم ناشی از شخصیت اوست.
- رفتار همسرم نشانه یک مشکل اساسی در زندگی زناشویی ماست.
- رفتار همسر به دلیل خودخواهی اوست.
- بعید است رفتار همسرم تغییر کند.
- همسرم باید به خاطر این رفتارهایش سرزنش شود.

زوج هایی که از رابطه زناشویی هماهنگی برخوردارند، رفتارهای ناخوشایند یکدیگر را با شیوه های انطباقی زیر توجیه می کنند:

- رفتارهمسرم تحت تأثیر موقعیت بود.
- همسر من همیشه این گونه رفتار نمی کند.
- رفتار همسرم منعکس کننده کل رابطه ما نیست.
- با این که رفتار همسرم خوب نبود ولی مطمئنم که به من علاقمند است. 
- من می توانم این رفتار همسرم را ببخشم.

جای تعجب نیست که برداشت های غیرانطباقی از رفتارهای نامطلوب همسر به ناراحتی و آشفتگی بیشتری در زندگی زناشویی منجر می شود. اگر رفتار نامطلوب طرف مقابل را به عنوان نشانه شخصیت نامطلوب یا قصد بد او تلقی کنید به احتمال زیاد با خصومت یا کناره گیری و اجتناب به او پاسخ خواهید داد. در حالی که شکیبایی و همکاری متقابل جهت رسیدن به یک توافق یا یافتن راه حلی برای مشکلات خود، مفید و راهگشا هستند.

ایجاد تعادل بین جنبه های مثبت و منفی 

شیوه دیگر برای کنار آمدن با تعارضات، ایجاد توازن بین اعمال مثبت افراد است. یادآوری اعمال خوب نزدیکان اغلب باعث می شود تا کارهای نه چندان خوب آن ها را راحت تر تحمل کنید. البته این کار زمانی آسان تر خواهد بود که همه ی ما افراد کاملاً عینی و منطقی باشیم. با وجود این، تحقیقات نشان داده است که انسان ها به ندرت منطقی و عینی هستند به خصوص زمانی که درباره اعمال دیگران قضاوت می کنند. برداشت های ما از رفتار دیگران به طور طبیعی متأثر از انتظارات، نیازها و ارزش های ما هستند.
   ایجاد تعادل بین جنبه های مثبت و منفی دیگران همچنین به این معناست که شما باید به تلاش های همسر خود جهت انجام کارهای خوب ارج نهید. به طور معمول افراد نسبت به اعمال منفی همسر خود واکنش نشان می دهند و اعمال مثبت آن ها را نادیده می گیرند. در حالی که زوج های سازگار آموخته اند که در قضاوت نسبت به همسران خود رئوف و منصف باشند. زوج های سازگار همچنین قادرند به اعمال و نکات مثبت همسر خود ارج نهند و از آن ها قدردانی کنند. 

برقراری ارتباط و گفتگو

وقتی شریک زندگیتان به شیوه نامقبولی با شما رفتار می کند، یک راه حل این است که نارضایتی خود را ابراز کنید و برای یافتن راه حل با هم گفتگو کنید. همین جاست که مهارت های جرأتمندی می تواند بسیار سودمند باشد. جرأت مندی به معنای صریح و روراست بودن است نه پرخاشگری.

   سه الگوی ارتباطی وجود دارد که بیشترین تنش را در روابط زناشویی ایجاد می کند:

1- انتقادی و دفاعی: از پذیرش اشتباهات خود، امتناع می کنند، هر انتقادی را رد می کنند، درباره عقاید و باورهای خود سرسخت و انعطاف ناپذیر هستند، به طور نامناسبی طرف مقابل را سرزنش می کنند و از تعریف و تمجید دیگری ناتوان هستند.
2- کناره گیری و سلطه پذیری: کم حرف هستند، عقاید و نظرهای خود را بیان نمی کنند، خیلی مطیع دیگران هستند، احساسات و عواطف خود را بروز نمی دهند و بسیار آرام و آهسته حرف می زنند.
3- سلطه جو و کنترل کننده: زیاد  حرف می زنند و سوأل می کنند، مدام حرف های طرف مقابل را قطع می کنند، موضوع صحبت را عوض می کنند و با صدای بلند صحبت می کنند. 
   با این که هر سه الگوی ارتباطی توضیح داده شده، رابطه ی زناشویی را مختل می کنند، اما سبکی که با بیشترین ناراحتی و اختلال در روابط زناشویی همراه است، سبک انتقادی و دفاعی است. در ادامه برخی از راه حل های ایجاد رابطه ی مؤثر را بررسی می کنیم.

آموختن گوش دادن

اغلب ما آن چنان درگیر افکار و احساسات خود هستیم که واقعاً به چیزهایی که دیگران می گویند گوش نمی دهیم. می توانید مهارت های گوش دادن را به شیوه ی زیر با شریک زندگیتان تمرین کنید:

«اجازه دهید همسرتان مطلبی را بیان کند. قبل از این که پاسخ بدهید معنا و مفهومی که از جملات او فهمیده اید، برای او بازگو کنید. بعد از همسرتان بخواهید تأیید کند که آیا گفته ی او را درست متوجه شده اید یا خیر، اگر خیر، آن را تصحیح کند. بعد از این که به همسرتان نشان دادید که واقعاً گفته او را درک کرده اید، حالا نوبت شماست که صحبت کنید. سپس همسرتان مضمون گفته شما را بازگو می کند و از شما بازخورد (فیدبک) می گیرد».
این گونه تمرین ها می تواند برای آموختن گوش دادن بسیار مفید و مؤثر باشد.

بیان صریح خواسته ها و احساسات

شما باید احساسات خود را بپذیرید و دقیقاً چیزی را که می خواهید به زبان آورید. این جملات با «من» شروع می شود. برای مثال: «من دوست دارم به سینما بروم»، «من عصبانیم چون به من نگفتی دیر به خانه می آیی». 
   زمانی که نارضایتی خود را به شیوه ای محتاط و با استفاده از عبارات غیرمستقیم و سرزنش آمیز بیان کنید، بیشتر احتمال دارد همسرتان واکنش منفی و خصمانه نشان دهد. مانند: «تو در خانه اصلاً دست به هیچ کاری نمی زنی». در حالی که اگر نارضایتی خود را به شیوه ای جرأتمندانه و با استفاده از جملات مستقیم بیان کنید، احتمال همدلی و برخورد آشتی جویانه از جانب همسرتان بیشتر خواهد بود. مانند: «من می خواهم در تمیز کردن خانه به من کمک کنی».

پنج قاعده برای ایجاد ارتباط سازنده و مؤثر

رعایت قواعد زیر به شما کمک می کند تا با شریک زندگی خود رابطه ای صریح و شفاف و صادقانه برقرار کنید:

1- افکار و احساسات خود را با استفاده از ضمیر «من» بیان کنید.
2- درباره ویژگی شخصیتی طرف مقابل کلی گویی نکنید. مثلاً «تو بی ملاحظه هستی». در عوض بر رفتارها و اعمال خاص او تأکید کنید. مثلاً «می خواهم به موقع به خانه بیایی».
3- از مطلق جلوه دادن امور با استفاده از کلماتی مانند «هرگز»، «همیشه» بپرهیزید. مثلاً «تو همیشه نامرتبی». در مقابل سعی کنید نگرش مثبت ایجاد کنید. مثلاً «گاهی اوقات تمیز و مرتب هستی، اما دلم می خواهد بیشتر اوقات مرتب باشی».
4- سعی کنید بلافاصله پس از آن که فرد مقابل رفتاری را انجام داد، نسبت به او واکنش نشان دهید و اگر فرصت پاسخ فوری را از دست دادید صبر کنید تا در فرصت مناسبی واکنش مثبت یا منفی خود را نشان دهید.
5- وقتی به طرف مقابل می گویید از چیزی خوشتان نمی آید، این را هم بگویید که از چه چیزهایی خوشتان می آید.

مذاکره و توافق

گفتگوی سازنده مستلزم آن است که مسئولیت حل تعارض با افراد نزدیک خود را بر عهده بگیرید. به علاوه اگر می خواهید همسرتان تغییر کند، شما نیز باید متقابلاً تغییر کنید.  مذاکره و گفتگو بهتر است بر اساس یک رویکرد برنده – برنده باشد که در آن هر دو طرف سود می برند. می توان این کار را با تهیه ی قراردادی که دارای سه ستون است انجام داد: سود من، سود تو، سود ما. مذاکره باید کار مشترکی تلقی شود که در آن هر کسی حاضر است به خاطر حفظ رابطه، از سهم خود بگذرد. به این ترتیب حتی اگر ما از حق خود بگذریم، بخاطر هدفی خوب و مفید است و به جای آن چیزی به دست آورده ایم. در مذاکره و گفتگو نباید یک طرف، موضع انعطاف ناپذیری اتخاذ کند و منتظر بماند که طرف دیگر کوتاه بیاید. مذاکره نوعی تشریک مساعی است که در آن هر دو طرف این واقعیت زندگی را پذیرفته اند که : «ما نمی توانیم به همه خواسته های خود برسیم و داشتن همسری صد در صد کامل و بی نقص غیرممکن است».

چشم پوشی از رفتارهای منفی فرد مقابل

یکی از مهارت های مقابله ای که در تمامی روابط نزدیک مفید است، توانایی چشم پوشی کردن از کارهای ناخوشایند طرف مقابل است. وقتی در قضاوت نسبت به دیگران خوشبین باشید، بخشیدن کارهای ناخوشایند آن ها برای شما راحت تر خواهد بود. مثلاً می توانید به خودتان بگویید: «کاری که همسرم کرد برایم مشکل ایجاد کرد با این حال می دانم که منظور خوبی داشته و از نکات مثبت زیادی برخوردار است. پس با این که از این کارش خوشم نیامد ولی می توانم همسرم را ببخشم و فرصت دوباره ای به او بدهم».

تفکر منطقی و اجتناب از سرزنش

افرادی که روابط زناشویی ناخوشایندی دارند، احساس می کنند همسرانشان بیشتر از آن ها در ایجاد مشکلاتشان نقش دارد. آن ها رفتارهای منفی همسر خود را نتیجه خودخواهی، نگرش غیرمسئولانه و عدم تعهد آن ها تلقی می کنند. افرادی که رابطه خوشایندی ندارند، به طور معمول این گونه با خود حرف می زنند: 

« اگر همسرم واقعاً نگران من باشد این طور عمل نمی کند».
«تا زمانی که همسرم کار خوبی برای من انجام ندهد، از پذیرفتن مسئولیت امتناع می کنم»
«قصد دارم با همسرم مقابله به مثل کنم»
افرادی که رابطه خوبی با هم دارند احساسات خود را این گونه بیان می کنند:
«مطمئنم اگر در ابراز علاقه نسبت به همسرم به اندازه کافی انعطاف پذیر باشم، همه چیز بهتر می شود».
«باید به همسرم بگویم که از دستش عصبانیم، اما سرزنش کردن او کمکی به رابطه ما نمی کند».
سرزنش کردن و تفکر منفی باعث می شود با همسر خود به شیوه منفی رفتار کنید. بنابراین تا جایی که می توانید از سرزنش کردن شریک زندگی و تفکر منفی اجتناب کنید.


برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با مشاوره روانشناسی تلفنی،مشاوره خانواده، مشاوره خانواده تلفنیهمچنین درمان افسردگی، وسواس و... در غرب تهران به شماره های درج شده در صفحه نخست سایت دنیا رضایی مراجعه نمایید.

با تشکر
مرکز مشاوره و روانشناسی مهرآسا بهترین مرکز مشاوره غرب تهران


دیگر مقالات مرتبط روانشناسی


:: درمان وسواس فکری و عملی(با افکار وسواسی چه کنم؟)
:: درمان افسردگی(آیا افسرده هستم؟)
:: درمان وسواس فکری(هر فکری که به ذهنتان خطور می کند، باور نکنید.)
:: مشاوره تلفنی ازدواج(آدم‌هاي خوبي که نبايد با آنها ازدواج کنيد!)
:: درمان اضطراب(چطور از شر اضطرابم خلاص شم)
:: مشاوره تحصیلی تلفنی(چند نکته کلی مطالعه ی بهتر مطالب درسی)
:: مشاوره خانواده(راز عشق های ماندگار)
:: درمان اضطراب و استرس( کاهش نگرانی با پذیرش بلاتکلیفی های زندگی)
:: مشاوره خانواده تلفنی(علل نابسامانیهای زناشویی)
:: درمان ترس و استرس(غذا دادن به ببر)


Share تاريخ: 1398/07/09 مشاهده : 760

, , , , , , , , , , , , , ,



گذاشتن نظر